كدام معلم كارآمد است ؟
كدام معلم كارآمد است ؟
معلمي شغل مهمي است كه ضرورت آن بر كسي پوشيده نمي باشد . اين ضرورت از نظر مولفين ،عمدتا شكل دهي تجربياتي است كه منجر به تغييرات مطلوب رفتاري در دانش آموختگان مي شود .بخاطر همين ضرورت آشكار است كه نقش معلم جنبه نهادي پيدا كرده و بسياري از گروههاي اجتماعي و افراد و دانشجويان و دانش آموختگان مختلف ،انتظارات كلي مشخصي از آنچه كه يك معلم هست و بايد باشد دارند .اما به نظر مي رسد انتظارات كلي مورد نظر در عمل دچار مشكل مي گردند . زيرا همه ما در طول حيات تحصيلي يا حرفه اي خود با معلمان و اساتيدي مواجه شده ايم كه از آنها با كلمات خوب يا بد ياد كرده ايم !
بنابراين يك سوال اساسي پيش مي آيد كه آيا اين دو معلم با يكديگر اصولا يكسان هستند يا اينكه تفاوتي بين آنها وجود دارد؟
آيا همه معلمان باهوش و كارآمد هستند؟ آيا مي توان ملاكهايي براي شايستگي يك معلم تصور كرد يا اينكه معلمان همگي يكسانند و ملاك مشخصي براي شايستگي يكي بر ديگري وجود ندارد؟ آيا ذاتا برخي از افراد معلم به دنيا مي آيند يا معلمي حرفه اي است كه بعضي ها آنرا بهتر ياد مي گيرند؟ اين سوالات ،مطالب مهم و حياتي مي باشند كه مي بايست به آنها پاسخ خهاي دقيق داد. بطور كلي تحقيقات اخير نشان داده كه هوش و شخصيت معلم در مقايسه با توان عملي و كاربردي او در كلاس درس از اهميت كمتري برخوردار است . به عقيده برونينگ و گلاور(1375) ، اين تحقيقات ،بسياري از مهارتهايي را كه موجب تفاوت كيفي تدريس مي شود مشخص ساخته اند.
به عقيده مك دانلد معلمان خوب قادرند يادگيري دانش آموزان را افزايش داده و از طريق پاداش دادن به دانش آموزان و دادن امكانات بيشتر بريا آموختن ،سطح انگيزه آنها را بالا ببرند. به عقيده برونينگ و گلاور ،در كنار نقش هاي مورد نظر ، معلمان خوب كه از آنها به نام معلمان كارآمد نام مي بريم ،قادرند قدرت تفكر دانش آموزان را پرورش داده ،رشد او را تسهيل سازند و به خوبي از عهده اداره كلاس برآيند .به منظور بررسي ويژگيهاي مورد نظر شايد صلاح باشد آنها را با تعمق بيشتري بنگريم .زيرا چناچه فونتانا تصريح نموده عليرغم پژوهشهاي انجام شده در خصوص ويژگيهاي معلمان كارآمد و موفق ،هنوز يافته ها و اطلاعات اندكي موجود است .اين مسئله البته تعجب آور نيست زيرا عوامل زيادي در بيرون از معلم وجود دارند كه وضعيت را پيچيده مي سازند،مانند : سن ،توانايي و زمينه هاي اجتماعي ،اقتصادي ،دانش آموزان ،موضوع تدريس ،محيط مدرسه و... به عقيده فونتانا آنچه براي يك معلم به صورت مجموعه اي از شرايط عمل مي كند مي تواند براي معلم ديگر يا همان معلم در شرايط ديگر ،كارايي نداشته باشد .با اين حال خصوصيات و كيفيات مهم و مشخصي وجود دارد كه مي توانيم در مورد آنها بحث نموده و به تعميم هايي دست بزنيم .
اين كيفيات عبارتند از :
1- توانايي جذب دانش آموزان و دانشجويان :
به عقيده دكتر سيف ،يكي از ويژگيهاي معلمان كارآمد جذب شاگردان به جلسات درس و ادامه شركت آنان در فعاليتهاي يادگيري مي باشد.به عقيده برونينگ و گلاور ،معلمان كارآمد قادرند آنچه را دانش آموزان ايشان بايد فرا گيرند به آنها منتقل سازند .آنها سازمان يافته تر عمل كرده و شاگردان خود را خيلي روشن